Historie van de Oldijk - Ezinge

10 mei 1962 – 5 maart 1965 Jan Gerard Wierenga en Janna Erena Hamming

Jan Gerard Wierenga is de oudste zoon van Kornelus Willem Wierenga en Anna Wierenga en is geboren op 28 juli 1939 op Oldijk 12. Hij trouwde op 10 mei 1962 in Warffum met Janna Erena Hamming (Janny).
Janny Hamming is geboren op 21 augustus 1940 in Breede te Warffum, dochter van Geert Drewes Hamming en Gezina Tjakelina Bakker.

Dinsdag 8 mei 1962 vertrokken Jan Gerard zijn ouders naar Beerta, woensdags kwamen de meubels, het bed en de pannen en potten en donderdag 10 mei betrokken ze direct na hun huwelijk Oldijk 12.
Een neef van Jan Gerard heeft op de trouwdag gemolken met een van de jongens van Steenbergen (Zuiderweg 8, red.).
En zo betrokken ze Oldijk 12, zonder ook maar iets te hebben veranderd in het huis. Later werd er geverfd en behangen. Verbouwingen of aanpassingen aan Oldijk 12 hebben ze dus niet verricht. Doordat ze o.a. het vee moesten overnemen en een melkleiding in de stal moest worden aangelegd was er weinig geld meer over, zelfs geen geld voor een fatsoenlijke kachel. Maar dat voorjaar was net zo koud als dit jaar (2021). Gelukkig konden ze de mestbult verkopen aan mesthandelaar Kuiper in Aduard, waar ze 400 gulden voor kregen en daardoor konden ze een kachel kopen.
Een melktank was er nog niet, alle melk ging in bussen met de melkrijder Roelf Slopsema mee.

Janny was een echt boerderij-kind en had wat dat betreft wel een jongen willen zijn. Ze was altijd bij haar vader in en om de boerderij die haar alles van het boerderijleven had geleerd. Na zeven jaar kwam er na drie zussen toch nog een broer, Kees, die later de boerderij overnam.
Een tante van Jan Gerard, een zus van zijn moeder, woonde in Warffum, dat was vlak bij de boerderij van Janny haar ouders en zo kreeg hij contact met de Hamming’ dochters.


De ouderlijke boerderij van Janny Wierenga in Breede (coll. fam. Wierenga)

Jan Gerard werkte bij het loonbedrijf van Klaas Bakker in Oldehove en ging ook bij de boeren langs om te vragen of er ‘s zomers nog werk voor hem was, zoals vlas plukken.
Jan Gerard liet al voor zijn huwelijk weten eigenlijk naar Canada te willen emigreren maar Janny wilde niet mee. Ze was nog maar 21, heel beschermd opgegroeid en kon niet zonder haar ouders.
De werkgever van Jan Gerard, Klaas Bakker, wilde een filiaal stichten in de Noordoostpolder en daar wilde Jan Gerard ook wel bedrijfsleider worden. Dat ging niet door alhoewel dat voor Janny nog wel bespreekbaar was geweest.
Eigenlijk wilde Jan Gerard helemaal geen boer worden, dat wil zeggen geen veeboer, akkerbouw trok hem wel. Hij had sowieso niets met koeien, maar toen ze er eenmaal waren kreeg hij er wel aardigheid in. Het waren zwartbonte koeien.


Oldijk 12 midden jaren '60 (coll. fam. Ritzema)

Jan Gerard was een traditionele boer en was van mening dat een vrouw niet “achter” hoorde te werken en dat haar werk “voor” in de boerderij was. Maar na 1 dag werken op de boerderij was Jan Gerard al van dat idee af en werd Janny van haar bed gelicht om te helpen de koeien vast te zetten aan de melkwagen.
Jan Gerard: “Bejaarde koeien was niet zo’n probleem, maar koeien die bijv. net gekalfd hadden lieten zich moeilijk naar de melkwagen brengen.” Zo kwam Janny haar ervaring op het boerenbedrijf goed van pas. Naast het werk op de boerderij kreeg Janny ook alle ruimte om zich sociaal te ontwikkelen en was lid van allerlei organisaties.

Jan Gerard vertelt over zijn jeugd
Jan Gerard heeft zoals hijzelf zegt een ondeugende jeugd gehad op Oldijk 12. Als bijv. het hoofd van de school,f meester Damminga, even thuis ging theedrinken, vanwaar hij de school niet in de gaten kon houden, dan klom hij wel eens uit het openstaande raam en ging er vandoor.
(Meester Damminga was een oom van Jan Gerards moeder en was getrouwd met Diewertje Wierenga, een dochter van Egbert Wierenga en Korneluske Franssens).
Dat was afgelopen toen de telefoon kwam. In Jan Gerard zijn jonge jaren kreeg Oldijk 12 namelijk telefoon en als hij dan wat had uitgespookt op school ging thuis direct de telefoon. De telefoon werd toen nog door een telefoniste “geplugd” en die ging ’s avonds tegen 10u naar huis.
Als ze de dierenarts moesten hebben toen er nog geen telefoon was gingen ze naar smid Veldstra op Nieuwestreek 13, die dan een bordje in een buis voor zijn huis plaatste. Als de veearts daar dan langs kwam wist hij dat hij bij een boer langs moest. Smid Veldstra vertelde dan bij welke boer. (in 1952 verhuisde Hendrik Veldstra naar Allersmaweg 23, red.). Medicijnen voor het vee werden op de fiets opgehaald in Winsum.
In de tijd van Jan Gerard heette Oldijk 7 nog: “Op ’t diekje”.
In Jan Gerard zijn jeugdjaren was de Oldijk nog een grintweg. Hij kan zich nog herinneren dat er voor het eerst asfalt op kwam.

Het eerste jaar op Oldijk 12
In de winter van 1962 op Oudejaarsavond lag de sneeuw zo hoog, dat ze niet naar de kerk konden. Jan Gerard en Janny zijn toen naar de Ritzema’s gegaan op Oldijk 10 om samen te luisteren naar de Oudejaarskerkdienst op de radio.


Oldijk 12 in de sneeuw in 1962 (coll. fam. Wierenga)

Een zus van Janny bij het hek tegenover Oldijk 12 met op de achtergrond Oldijk 10 winter 1962/1963 (coll. fam. Wierenga)

Janny op het hek vaar de voordeur in de winter van 1962/1963 (coll. fam. Wierenga)

In 1963 werd hun eerste kind geboren:


Janny Wierenga in 1963 met baby Kornelus Willem aan de zuidkant van Oldijk 12. Oldijk 7 is op de achtergrond zichtbaar (coll. fam. Wierenga)

Kor moest de tweede dag al naar het ziekenhuis om pas na vier maanden weer thuis te komen. Door de weeks ging Janny op de fiets naar hem toe en in het weekend achterop de motor bij Jan Gerard. Het was een zware tijd.


De moestuin van Jan Gerard en Janny. Op de achtergrond de witte boerderij van Zuiderweg 3 (coll. fam. Wierenga)

Jan Gerard huurde er nog 6,5 ha bij van tante Gré (zuster van Jan Gerard zijn vader), welk land aan het Aduarderdiep bij de molen lag. In het begin werd het vee er lopend heengebracht vanaf de boerderij, door Den Ham heen, langs Van Starkenborghkanaal en dan via Steentil langs het Aduarderdiep. Terug liepen ze dan over Fransum over een pad naar Hardeweer. Als ze bij het wegbrengen of ophalen van het vee onderweg 5 of 6 auto’s tegen kwamen vonden ze het al erg druk.

Jan Gerard en Janny hadden ook aardig wat kippen, een bron van neveninkomsten.


De kippen op Oldijk 12 (coll. fam. Wierenga)

Janny ging wel eens op de fiets naar Ezinge om een gasfles op te halen bij Haijo Smid op Allersmaweg 4, want ze hadden geen auto. Die fles ging dan achterop de fiets met een oude fietsband om de bagagedrager. Dat was een lastig ritje!

Het pad wat Geert Venhuizen beschrijft van de Oldijk naar ’t Krimpke (“Verhalen van Geert Venhuizen, Deel 28 Mijn eerste autorit”) kennen Janny en Jan Gerard goed, daar gingen ze regelmatig langs want dat liep over hun land. Het stukje land heette zelf ook ’t Krimpke. Jan Gerard liep ook over het pad als hij te voet naar school ging. Later ging hij op de fiets over de Oldijk. Dan sloten bij Hardeweer de kinderen van die boerderijen aan en bij de ree van Zuiderweg 4 zijn neven en nichten vanuit Beswerd.


Een van de twee kuilsilo’s met op de achtergrond Hardeweer (coll. fam. Wierenga). In deze silo’s ging dan kuilgras en bietenloof.

Jan Gerard Wierenga aan de zuidkant van Oldijk 12 in 1964. Hij wil graag op de foto. (Coll. fam. Wierenga)

Jan Gerard wilde eigenlijk liever akkerbouw en bij Oldijk 12 was dat maar zo’n 8ha.
De rentmeester van de familie Wever (notaris te Nieuwe Pekela) vroeg een keer aan de vader van Jan Gerard of hij iemand wist om een akkerbouwbedrijf in Midwolda te huren. Het leek zijn vader wel wat voor Jan Gerard en zei tegen hem: ”Jan Gerard is dat wat voor jou, jij wil toch akkerbouw en dan kunnen we gelijk deze boerderij op Suttum verkopen!”.

Jan Gerard had wel oren naar de boerderij in Midwolda en zo werd op 27 januari 1965 Oldijk 12 publiek verkocht. De boerderij had toen een omvang van bijna 19ha. Toen de boerderij verkocht zou worden hebben Janny en een zus van Jan Gerard, Janny (Jantje), de boerderij buitenom geverfd.


Nieuwsblad van het Noorden van 23 december 1964

Tot die tijd waren de verkoopprijzen van boerderijen begrenst. De overheid bepaalde de maximale verkoopwaarde. Als meerdere bieders dit maximum bedrag hadden geboden moest er om geloot worden wie de boerderij mocht kopen.
Oldijk 12 was de tweede boerderij die onder vrije voorwaarden werd verkocht (de eerste stond in Ulrum). Het werd dan ook een heel spannende verkoping, die plaatsvond in het huidige Dorpshuis (voorheen Schleurholtzer huus, voorheen Ons Centrum) en die tot de nok toe gevuld was met belangstellenden. Bij ieder bod vroeg Janny aan Jan Gerard: ”hoeveel is dat per ha?”. 10.000 gulden was al vrij veel.

Koper werd Albertus Niewold voor 201.000 gulden, die via makelaar Vos had laten bieden.


NvhN van 28 januari 1965 (Delpher)

Naar Midwolda
Op 5 maart 1965 vertrok het gezin van Jan Gerard Wierenga naar Midwolda, waar hij een akkerbouwbedrijf overnam op Hoofdweg 170. Daar kregen ze nog twee kinderen:

Deze boerderij in Midwolda is na zeven jaar vrijwel volledig door brand verwoest, ze konden nog maar enkele spulletjes uit de voorkamer veiligstellen. De afgebrande boerderij stond midden in het dorp. De nieuwe boerderij is buiten het dorp gebouwd aan de andere kant van de weg en kreeg het huisnummer 151a. Er was net ruilverkaveling geweest rond Midwolda. De boerderij had oorspronkelijk een omvang van 75ha, wat ze in de loop van de tijd hebben uitgebreid tot maar liefst 160ha! Uiteindelijk is daar 130ha van overgebleven, die zijn overgegaan naar hun zoon Gerko.

Ze wonen sinds kort niet meer op de boerderij en hebben een mooi huis met een prachtige tuin in Midwolda betrokken, van waaruit ze nog net een glimp van een stukje land van de boerderij kunnen opvangen en hebben ook nog vee bij huis: kippen! Of deze door de tuin mogen gaan zwerven is nog onderwerp van gesprek tussen Janny en Jan Gerard, maar ik vermoed, dat ze een keer zo maar “per ongeluk” ontsnappen en door de tuin paraderen.

Zoals in de historie van de Wierenga’s valt te lezen is Jan Gerard een nazaat van de bekende “Tunnis van Beswerd” of te wel Tonnis Bartelds Wieringa en van Saaktje Wadzes Noord. De Wierenga’s hadden regelmatig een familiedag op de Piloersemborg in Den Ham en daar werd een keer een toneelstukje opgevoerd.
Tunnis van Beswerd en zijn vrouw Saaktje zaten toen op een boerenwagen en Saaktje was aan het breien. Tunnis was ’s avonds weggegaan en toen hij thuis kwam zei hij tegen Saaktje: “Ik heb een goeie koop gedaan, ik heb de Piloersemaborg gekocht!”. Saaktje zei:”wij hebben al zoveel boerderijen, wat moet jij nou nog met die borg?”
Tunnis zei:”We hebben nog een zoon, Jan, die moet straks ook een boerderij hebben!” Het was een prachtig toneelstukje, zei Janny, ze herkent daar helemaal Jan Gerard in:

Jan Gerard was ook een keer van huis vertrokken, kwam ook thuis met de mededeling dat hij buurman’ s boerderij had gekocht. Jan Gerard was er met opzet op de fiets ‘s avonds naartoe gegaan omdat andere kandidaatkopers zijn auto zouden kunnen zien staan.
Toen hij om twee uur ’s nachts thuis kwam vroeg Janny: “Woar komst doe toch vandoan?” Jan Gerard zei toen: “‘k Heb buurman ’s boerderij kocht”. Daar wilde Janny natuurlijk meer van weten maar Jan Gerard zei: “Dat verteld die murgen wel, wie gong nou eerst sloapen!”
Ze hadden het er wel eens over gehad maar dan Jan Gerard zo op een late avond zou doorpakken, dat wist Janny niet! Dus net als zijn verre voorvader.


Janny en Jan Gerard Wierenga in hun fraaie tuin, juni 2021 (coll. fam. Wierenga)

Met dank aan Janny en Jan Gerard voor alle informatie en de leuke en gezellige gesprekken die ik bij hun thuis en op ‘t Veloatje mocht hebben!

Resumé familie Wierenga
Omdat na deze episode er een einde komt aan bijna 100 jaar betrokkenheid van de familie Wierenga bij Oldijk 10 volgt hieronder een samenvatting van deze familie.

  1. In 1873 kocht Jan Tonnis Wierenga Oldijk 12 van de erven Kooij. Jan Tonnis Wierenga was een zoon van Tonnis Bartelds Wieringa en Saaktje Wadzes Noord. Ze woonden in Den Ham op de Piloersemaborg
  2. Tot 1888 meiers op Oldijk 12
  3. 13 september 1888 – 16apr1901meier Egbert Wierenga, zoon van Jan Tonnis Wierenga, eigenaar boerderij Jan Tonnis Wierenga c.s
  4. 16 april 1901 – 23 mei 1919 meiersche Elisabeth Oosterhoff , achterkleindochter van Tonnis Bartelds Wierenga via hun dochter (en Elisabeth haar oma) Elizabeth Tonnis Wierenga. Eigenaar de erven Jan Tonnis Wierenga c.s. tot 1908, daarna Geerard Wierenga, zoon van Jan Tonnis Wierenga
  5. 23 mei 1919-11 mei 1938 meier Geerard Wierenga, zoon van Berend Wierenga (broer van Geerard Wierenga en Egbert Wierenga), kleinzoon van Jan Tonnis Wierenga. Eigenaar Geerard Wierenga, zoon van Jan Tonnis Wierenga tot 1928, daarna van 1928 tot 1930 Jan Wierenga, zoon van Geerard Wierenga, en van 1930 tot ca 1954 Aafke Hoving, weduwe van Jan Wierenga
  6. 20 mei 1938 – 7 mei 1962 Kornelis Willem Wierenga en Anna Wierenga. Kornelis Willem Wierenga is een zoon van Jan Wierenga, kleinzoon van Geerard Wierenga en achterkleinzoon van Jan Tonnis Wierenga. Eigenaresse nog tot ca. 1954 Aafke Hoving, weduwe van Jan Wierenga, daarna Kornelis Willem Wierenga. Anna Wierenga is een dochter van Jan Wierenga, kleindochter van Egbert Wierenga en achterkleindochter van Jan Tonnis Wierenga
  7. 7 mei 1962 – 5 maart 1965 Jan Gerard Wierenga , zoon van Kornelis Willem Wierenga, kleinzoon van Jan Wierenga, achterkleinzoon van Geerard Wierenga en achterachterkleinzoon van Jan Tonnis Wierenga
Volgende periode