1931 – mei 1967 Lambertus Harm Alma en Grietje Kuiper

Lambertus Harm Alma was een zoon van landbouwer Roelf Alma en Elizabeth Huizenga uit Saaksum en aldaar geboren op 9 februari 1902. Zijn ouders boerden op de boerderij in Saaksum, die nu (2018) wordt bewoond door de familie Burgler op Roodehaansterweg 6.

De jonge Lambertus Alma (coll. fam. Alma)

(Lambertus Harm Alma is verre familie van de historicus Redmer Alma, die samen met Gert Schansker voor mij van onschatbare waarde zijn voor het onderzoek naar de geschiedenis van de Oldijk en Zuiderweg. Roelf Alma, de vader van Lambertus Harm Alma, is een broer van Bette Alma, die de overgrootvader is van Redmer.
Daarnaast had de opa van Redmer, Klaas Alma (zoon van Bette Alma), een zus, Anje Cornelia Alma. Deze zus was getrouwd met Geert Jurrien de Waaij, die de ouders zijn van Bette de Waaij. Bette de Waaij trouwde met Barbera Jantiena Dijkstra, welk stel nog altijd anno 2018 in Ezinge woont (uit genealogie Alma, www.redmeralma.nl)).

Zoals in de vorige episode valt te lezen betrok Lambertus Harm Alma na zijn huwelijk met Grietje Kuiper Oldijk 4 ook al bleef Wiemer Kuiper volgens de burgerlijke stand de hoofdbewoner van Oldijk 4. Dit veranderde pas in de jaren ’40.
Wiemer Kuiper en zijn vrouw Aaltje Iwema verhuisden begin jaren 30 naar het huis op het huidige adres Van Swinderenweg 4 (nu fam. Folgerts). Het huis waar ze gingen wonen was toen ongeveer 10 jaar oud.
Aaltje overleed daar op 6 november 1949 en werd 81 jaar. Wiemer overleed op 23 juli 1957 en werd 93 jaar oud.

Wiemer Kuiper en Aaltje Iwema voor hun huis aan de Van Swinderenweg 4 omstreeks 1933 (coll. fam. Alma)

Terug naar het echtpaar Lambertus Alma en Grietje Kuiper. In augustus 1932 kregen ze een dochter:

• Aaltje Wiea geboren 16 augustus 1932

Nieuwsblad vh Noorden van 17 augustus 1932 (Delpher)

Aaltje bleef het enige kind van het stel.

Bertus Alma was vooral akkerbouwer en had maar een klein aantal koeien. Hij was net als zijn vader Roelf Alma een liefhebber van paarden. Deze paarden had hij ondergebracht op de Allersmaweg 2 (voorheen “juffrouw Annie” van Calcar, nu kunstenaar Matthijs Röling).

Bij het fokken van paarden ging het niet altijd goed, in 1932 bood hij twee “aftandse merriepaardjes aan:

Nieuwsblad vh Noorden van 20 september 1932 (Delpher)

In 1933 had er voor het eerst een paardenkeuring plaats in café van der Molen, nu café de Brug (zie ook het oorlogsboek over Ezinge “Terug naar toen, De Tweede Wereldoorlog in en om de voormalige gemeente Ezinge”). Bertus Alma liet hier zijn merrie “Zonnestraal” inschrijven in het “Grote Paardenstamboek”:

Nieuwsblad vh Noorden van 20 mei 1933 (Delpher)

Bertus Alma was kennelijk ook een liefhebber van motorrijden:

Nieuwsblad vh Noorden van 8 april 1933 (Delpher)

Nieuwsblad vh Noorden van 17 oktober 1937 (Delpher)

Op 19 april 1937 kocht Bertus Alma twee stukken land erbij, die eigendom waren van bakker Meindert Danhof uit Burum (gehuwd met Toetsche Terpstra), Johannes Terpstra uit Saaksum en Klaas Terpstra van Oldijk 6. Het waren de stukken land, die genoemd worden bij de vorige episode bij de verkoop door oud fabrikant Mulder. Deze percelen gingen toen naar Pieter Hiemstra van Oldijk 6.
Het was beklemd land van en 2.05.70ha bouwland en 2.14.40ha groenland, wat jaarlijks beiden 20 gulden aan huur kostte. Van het eerste perceel was Pieter Huizinga eigenaar, die in Amerika woonde; wie de eigenaar was van het andere perceel weet ik niet. De koopsom bedroeg in totaal 9.032,15 gulden. Het ene perceel is nu nog hetzelfde en grenst aan de noordkant aan het land van Oldijk 1 (anno 2018 fam. van Wijngaarden).
Het tweede stuk land is intussen samengevoegd met een perceel ten zuiden ervan en ligt pal tegenover Oldijk 2. De twee tussenliggende percelen van tezamen ruim 2 hectare waren al eerder bezit (in 1908 had de toenmalige eigenaar van Oldijk 4, Wiemer Kuiper al het tussenliggende land op een publieke verkoop gekocht, zie eerder).
In 1959 kocht Bertus Alma de beklemming van het eerste perceel af voor 600 gulden.

Nieuwsblad vh Noorden van 25 mei 1937 (Delpher)

Nieuwsblad vh Noorden van 6 oktober 1937 (Delpher)

Nieuwsblad vh Noorden van 4 december 1937 (Delpher)

Op 10 juni 1938 kwam de dienstbode Renstje Hoeksema het gezin ondersteunen. Renstje was op 12 maart 1922 in Kommerzijl geboren en was een dochter van landarbeider Harm Hoeksema en Wiepke van der Wal uit Oldehove. Waarschijnlijk bleef ze tot uiterlijk 1942, omdat ze toen in het huwelijk trad met landarbeider Gjalt de Jong uit Engelum. In datzelfde jaar 1937 werd Bertus Alma lid van de Raad van Toezicht van de Landbouwvereniging Ezinge en omstreken.

Nieuwsblad vh Noorden van 9 december 1939 (Delpher)

Nieuwsblad vh Noorden van 20 januari 1940

En dan begint in 1940 de Tweede Wereldoorlog….

De oorlogsjaren 1940-1945
Al tijdens de mobilisatieperiode van het Nederlandse leger diende Bertus Alma zich eind januari 1938 met al zijn paarden te melden bij de haven van Ezinge, zodat ze ter schouwing naar Zuidhorn konden worden gebracht:

Nieuwsblad vh Noorden van 20 januari 1940

Hoeveel paarden er door het Nederlandse leger van hem werden geconfisqueerd is niet bekend.
Een hooivordering voor het Nederlandse leger kon ik niet vinden bij Bertus Alma, al werd hij daar voor de omvang van zijn land wel voor aangeslagen, namelijk voor 700 kilo.

Ook in de oorlogsjaren hield Bertus Alma zich bezig met de paardenfokkerij:

Nieuwsblad vh Noorden van 25 februari 1941 (Delpher)

Ook hulp in de huishouding bleef in de oorlogsjaren noodzakelijk:

Nieuwsblad vh Noorden van 8 mei 1941 (Delpher)

Nieuwsblad vh Noorden van 13 november 1941 (Delpher)

In de zomer van 1943 moest Bertus Alma zijn Philips radio inleveren. Ook metalen wilde de Duitsers hebben (zie ook Oldijk 2 en 6). Alma had op dat moment volgens het daartoe opgestelde overzicht 17,33ha bouwland en 14,53ha grasland, op basis waarvan hij 252 meter draad moest inleveren. Of hij dat ook gedaan heeft is onwaarschijnlijk, dat had hij zeer waarschijnlijk niet.

Het is mij niet bekend, of er ook onderduikers op Oldijk 4 hebben gezeten.

Ten behoeve van de opvang van evacuees werden een aantal alleen wonende Ezingers uit hun huis gezet en elders ondergebracht.
Dat overkwam ook Wiemer Kuiper, de schoonvader van Bertus Alma. Hij moest zijn huis aan de Van Swinderenweg 4 verlaten. Bertus werd verplicht zijn schoonvader onderdak te bieden.

Bij het vertrek van de Duitsers, die in Ezinge gelegerd waren geweest moesten diverse boeren met paard en wagen verschijnen. Diverse wagens keerden niet terug en werden gehouden door de Duitsers, waaronder die van Bertus Alma en Albert Voogd. Burgemeester van der Zijl diende er wel een verzoek tot schadevergoeding voor in, maar of ze dat ooit gekregen hebben…… In 1953 was het in ieder geval nog steeds niet afgehandeld, want toen probeerde Bertus Alma het zelf opnieuw bij de Rijksdienst voor Landbouwherstel.

Nieuwsblad vh Noorden van 30 oktober 1946 (Delpher)

Wat zou hij toch van plan zijn geweest met 20 koekettingen…..

Lambertus Alma (collectie fam. Alma)

In 1948 liet Alma de boerderij verbouwen. Aan de westkant van de boerderij werd de serre verbouwd tot woonruimte, zoals dat nu nog steeds te zien is. De “stookhut”, die ernaast stond, bleef gehandhaafd. Architect J.H. van der Molen uit Noorddijk verzorgde de bouwtekeningen.

De oude situatie met de serre

Het bouwplan

Zo zou het er volgens bouwplan na de verbouwing uit moeten zien

Nieuwsblad vh Noorden van 29 januari 1949 (Delpher)

In 1956 trouwde dochter Aaltje met de landbouwer Grietinus Broekema uit Pieterburen en verliet de boerderij om zich aldaar bij haar man te voegen.

Nieuwsblad vh Noorden van 14 januari 1956 (Delpher)

In 1958 vroeg Lambertus Alma vergunning aan voor het bouwen van een garage bij de boerderij:

Nieuwsblad vh Noorden van 24 april 1959 (Delpher)

Nieuwsblad vh Noorden van 12 oktober 1963 (Delpher)

Lambertus Alma, dochter Aaltje en Grietje Kuiper omstreeks 1952 (coll. Fam. Alma)

Oldijk 4 omstreeks 1959. De melkbussen staan klaar om te worden opgehaald door de melkrijder (coll. fam. Alma)

In 1966 besloot Bertus Alma te gaan stoppen met boeren en bood alvast zijn beste melkkoe ter verkoop aan:

Nieuwsblad vh Noorden van 29 december 1966 (Delpher)

Nieuwsblad vh Noorden van 18 februari 1967 (Delpher)

In 1967 verkocht hij de boerderij aan buurman Evert Harm Terpstra van Oldijk 6. Net vóór deze verkoop verkocht hij eerst nog 6 hectare land aan buurman Foppe Dijkstra (Oldijk 2) voor 10.000 gulden per hectare. Dit was het land, wat tegenover Oldijk 2 lag. Na de verkoop van de boerderij hield Bertus Alma een boerenboeldag:

Nieuwsblad vh Noorden van 4 maart 1967 (Delpher)

Nog net voor de verhuizing naar het adres Van Swinderenweg 4 moest Bertus Alma nog wat spulletjes kwijt:

Nieuwsblad vh Noorden van 14 oktober 1967 (Delpher)

Bertus Alma bleef wel bestuurslid van het onderdeel Ezinge van het Waterschap Westerkwartier. Een stuk land bij het Schoor van Ezinge hield Bertus Alma in eigen bezit en werd niet verkocht. Mogelijk hield hij dat land nog even voor zijn paarden, waar hij wel mee door ging zoals uit deze advertentie uit 1979 blijkt:

Nieuwsblad vh Noorden van 5 oktober 1979 (Delpher)

Daarmee kwam een einde aan een bijzonder lange familielijn van 166 jaar op de boerderij, die begon in 1801, toen deze werd gekocht door Albert Pieters (Dijksterhuis), dus 166 jaar.

Nog even op een rijtje:

Grietje Kuiper overleed op 3 augustus 1986 op 82 jarige leeftijd in hun huis Van Swinderenweg 4.

Nieuwsblad vh Noorden van 7 augustus 1986 (Delpher)

Nieuwsbl.vh.Noorden van 25 juli 1994 (Delpher)

Bertus Alma verhuisde naar het verzorgingstehuis ’t Olde Heem in Kloosterburen en overleed daar op 22 juli 1994.