Deel 37 “Toen dr. A. Kuyper stierf (8 november 1920)” (ca 1917-1920)

In onze ogen had onze bovenmeester vele goede eigenschappen en maar enkele gebreken. En van die laatste hadden wij ook nog maar weinig last.
Groot was zijn ijver en hij liet ons zwoegen op onze sommen. Met het K.G.V. (Kleinste Gemene Veelvoud) en de G.G.D. (Grootste Gemene Deler) verkeerden we elke morgen.
En als eens iemand opschreef:”ik vindt (met dt) dan schoot meesters drift uit en wij stonden geheel versteld hoe zoiets wel kon gebeuren tussen onze vier solide muren.
Van de vaderlandse geschiedenis smulden we. De jaartallen leerden we en de afzweringswoorden uit 1581 zonken zo diep in het geheugen dat ze nu nog als edelmetaal op te delven zijn (op 26 juli 1581 ondertekenden een aantal provincies een verklaring, het “Plakkaat van Verlatinghe”, waarbij ze de regerende Spaanse koning Filips II afzetten als hun vorst. Het was dus een soort “Onafhankelijkheids verklaring”).
Elke dag werd uit de Bijbel verteld en wat wij aantekenden in ons schrift leerden we.
Dat onze meester meeleefde in de politiek, in de kerk en dat we in school hoorden van Pieter Jelles Toelstra en van Schaper, van de revolutie in Rusland, dat was heel gewoon voor ons. Vader en moeder praatten er thuis precies zo over.
In november 1918 wilden Troelstra en vele socialisten hier ook revolutie maken, maar dat mislukte. Ons volk bleef trouw aan koningin Wilhelmina en toonde dat.
Op ons dorp werd toen een afdeling opgericht van de B.V.L., de Bijzondere Vrijwillige Landstorm. De leden wilden de regering steunen tegen allen die revolutie wilden in ons land. Overal in het land kwamen B.V.L.-korpsen. (Ook in Ezinge was er een Bijzondere Vrijwillige Landstorm, die al in 1907 bestond. In 1932 was Klaas Ritzema, zoon van Martinus Popke Ritzema van Oldijk 10, soldaat bij deze vrijwillige eenheid).

Op een middag mochten wij niet van het schoolplein komen en toen zagen wij de B.V.L. voorbij marcheren. Onze meester was er bij, het ging de brug over en langs de Zwarte weg en daar ging het stof hoog op. Wij dachten op het plein dat de revolutie-geesten (“de rooien”) wel diep onder de indruk zouden komen, wij waren het in elk geval wel!

Wat had ik vaak de naam van doctor Kuyper gehoord; op het kerkpad praatten de mensen er over en “De Standaard” werd op onze boerderij gelezen, weer anderen lezen “De Heraut”.
Op 8 november 1920 is dr. Kuyper in Den Haag gestorven, toen hij pas 83 jaar was geworden.

Dr. A. Kuyper (Wikipedia)

Toen het bericht kwam waren de mensen er stil van. Ook Kuyper was gestorven! Op school vertelde meester van dr. Kuyper, dat gebeurde in de Kerkgeschiedenisles; het was de laatste les van die dag. Het was een heel bijzondere les, het was net of er iemand was gestorven van wie de meester heel veel had gehouden.
De Bijbel, daar ging het om in de strijd en dat begrepen we goed. Dr. Kuyper was nu gestorven en nu zou de HERE ook wel verder zorgen voor alles.

Deze les maakte een hele diepe indruk op ons; aan het eind van de les kregen we een boekje:
Dr. A. Kuyper
In Jezus Ontslapen
Den Achtsten November 1920
Een foto van de oude Kuyper sierde het boekje en met grote piëteit nam ik het geschenk mee, het was een eenvoudig verhaal over de laatste levensdagen en over de begrafenis van de man die voor zovelen zoveel had betekend.

(Nederlands Dagblad: Gereformeerd gezinsblad van 8 februari 1982)

Nederlands Dagblad van 8 februari 1982 (Delpher)

Noot: dr. A. Kuyper was oprichter van de A.R.P., de Anti Revolutionaire Partij. Hij was actief bij de vorming van de Gereformeerde kerken in Nederland en was een aantal jaren Minister-President.